Eind juni 2008 verlaat Mevr. Maria Saelmaekers de school De Duizendpoot te Bunsbeek-Wever, na jarenlange trouwe dienst. Een deugdzaam pensioen wenkt. Meer dan dertig jaar heeft ze de school naar eigen vermogen en inzichten geleid. Het gevoerde schoolbeleid is consequent, rechtlijnig en gericht op resultaten. De touwtjes houdt ze graag stevig in de hand, volgens sommigen te strak en te weinig gericht op samenwerking.

Vanaf september 2008 wordt de fakkel doorgegeven aan de volgende directeur, Dhr. Marc Verdée. Andere accenten worden aan het beleid toegevoegd. Communicatie, openheid en een kindvriendelijke aanpak worden meer op het voorplan geplaatst. Kinderen en ouders hebben zich snel aangepast aan de vernieuwing, de andere stijl en aanpak. Durven velen hopen dat er, na zowat dertig jaar, een blijvende nieuwe wind in de school De Duizendpoot zal waaien?

Groot is dan ook de consternatie als op vrijdag 29 mei wordt meegedeeld dat Mevr. Saelmaekers haar functie terug opneemt vanaf 02 juni, en dat Dhr. Verdée zonder meer bedankt wordt en kan beschikken. De plotse terugkeer is als een donderslag bij heldere hemel. Bij velen is de verbijstering, het ongeloof en de verontwaardiging erg groot. Gevolgen kunnen niet uitblijven. Spontaan wordt een actiegroep rond een aantal ouders gevormd die nog dezelfde dag het initiatief neemt een petitie bij de ouders te laten rondgaan.

Intussen zijn we meer dan een maand verder en is er heel wat gebeurd, of toch niet? Verschillende mensen uit de dorpsgemeenschap spreken de leden van de ouderactiegroep aan. Ook zij hebben pertinente vragen en ernstige bedenkingen bij de gang van zaken. Het onbegrip blijft aanhouden: men kan geenszins de terugkeer kaderen en hoe moet het nu in godsnaam verder?
Voor iedereen die zich op één of andere manier betrokken voelt, volgt hierna een stand van zaken, een resumé van de gebeurtenissen en de acties die hebben plaatsgevonden:

1. De brief van 29 mei die het plotse vertrek van Dhr. Verdée aankondigt, lokt bij ouders en kinderen een storm van protest uit. De petitie die door de ouderactiegroep daarop wordt gelanceerd, wordt door meer dan 90 % van de ouders ondertekend.
2. De media besteden ruime aandacht aan de heisa. Mevr. Saelmaekers verklaart onder meer dat de terugkeer noodzakelijk is omdat 'de school dreigt ten onder te gaan aan het nieuwe beleid' (Het Nieuwsblad van 02 juni). Het interview op ROB-TV wekt bovendien bij de ouders wrevel, en wordt als onconstructief ervaren. Ouders moeten er zich maar bij neerleggen en de terugkeer accepteren, zo stelt Mevr. Saelmaekers in de media.
3. De petitie wordt - samen met een brief van de ouderactiegroep - bezorgd aan alle leden van de inrichtende macht. Tegelijk wordt een gesprek aangevraagd met de bedoeling (1) inzicht te krijgen in de motieven of redenen van de terugkeer van Mevr. Saelmaekers; (2) na te gaan hoe de vernieuwing kan worden gewaarborgd.
4. Op 5 juni ontvangen alle ouders een brief ondertekend door de voorzitter van de inrichtende macht. Hierin wordt gesteld dat Mevr. Saelmaekers terugkeert 'uit ziekteverlof nu haar gezondheidstoestand dit terug toelaat '. Er wordt geen duiding gegeven over de achterliggende motieven of de werkelijke beweegredenen van de terugkeer. Wederom blijven de ouders achter met nog meer vragen dan antwoorden: hoe kan iemand die in ziekteverlof is
   gemachtigd zijn om tijdens het lopende ziekteverlof opdrachten in functie op te nemen? Wordt hier geen loopje genomen met een aantal wettelijke RSZ-verplichtingen?
5. Wel wordt in de brief van de inrichtende macht van 05 juni benadrukt dat men bereid is tot een redelijk gesprek met de ouders. De ouderactiegroep gaat hierop graag in, en andermaal wordt in een brief van 10 juni een gesprek aangevraagd bij de inrichtende macht, bij voorkeur in bijzijn van een onafhankelijke derde. Alle leden van de inrichtende macht krijgen de brief. Het blijft echter lang stil, oorverdovend stil...
6. Gaandeweg krijgt de ouderactiegroep wel inzicht in de schoolstructuur, de schoolorganisatie en het algemene schoolbeleid. Voor de ouderactiegroep worden een aantal zaken duidelijk. De ouderactiegroep kan zich niet van de indruk ontdoen dat de inrichtende macht als schoolbestuur niet volledig bij machte is haar evaluerende, controlerende en sturende functie daadwerkelijk op te nemen. De indruk overheerst dan ook dat te veel beslissingskracht wordt toegekend aan diegene die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het beleid. In die optiek is er eerder sprake van een volgzame houding van de inrichtende macht dan van een sturende en een effectieve - ipv enkel vormelijke - beslissingskracht. De noodzakelijke functiescheiding kan in een dergeliike context niet voldoende gewaarborgd worden. De schoolorganisatie en schoolbestuur zijn in het bisdom Mechelen-Brussel overigens de laatste in hun soort. Een ander gevolg is dat een dergelijke structuur te weinig gewapend is om mogelijke vormen van malversaties te detecteren of aan te pakken. De inrichtende macht heeft in de huidige context te 'weinig sleutels' in de hand. Een andere algemene vaststelling is dat de diverse formele schoolorganen niet voldoende samenwerken en dat de bruggen ertussen voornomelijk tot stand komen via de directie. Ook dit vormt geen evenwichtige of gezonde situatie. De ouderraad mag dan ook niet geïsoleerd worden, maar moet ingebed worden in het bredere netwerk van de diverse schoolorganen. Bovendien moet de ouderwerking daadwerkelijk kunnen wegen op het schoolbeleid, en dit liefst in openheid en samenwerking met de diverse schoolorganen, ook de directie. Al bij al verwondert de ouderactiegroep er zich over dat een klaarblijkelijke scheefgetrokken toestand niet voldoende grond biedt voor mogelijke stappen door de hogere overheid, ook al zijn er op juridisch vlak op het eerste zicht mogelijks geen problemen.
7. In de laatste Nieuwsbrief van de ouderactiegroep van 29 juni wordt dan ook duidelijk gepleit voor een wijziging van het schoolbestuur (bij voorkeur een VZW ingebed in een breder geheel van een scholengemeenschap). Een tweede essentieel punt betreft de realisatie van een participatieve en daadkrachtige ouderwerking. Deze twee eisen vormen breekpunten en worden cruciaal geacht voor een toekomstig adequaat schoolbeleid én een evenwichtig uitgebouwde schoolorganisatie. Over deze twee punten wordt andermaal een gesprek gevraagd met de inrichtende macht.
8. Via de directie heeft de inrichtende macht - wat nogmaals de onderlinge positie aantoont - de ouders laten weten bereid te zijn een gesprek aan te gaan. Dit gesprek heeft plaatsgevonden op 02 juli. Op dit overleg worden de redenen voor de plotse terugkeer niet voldoende geduid. Er worden een aantal elementen aangehaald waarvan de oudergroep zich afvraagt of deze daadwerkelijk een terugkeer kunnen onderbouwen, dan wel of deze niet eerder het voorwerp hadden moeten uitmaken van een begeleiding of ondersteuning. Wel wordt tijdens het gesprek door de voltallige inrichtende macht bevestigd dat de nodige stappen zullen ondernomen worden om de huidige structuur van het schoolbestuur om te vormen. De gesprekken worden hiertoe opgestart, en het is de bedoeling om vanaf het schooljaar 2010 effectief te werken binnen en met een andere schoolorganisatie. De ouders kunnen dit initiatief enkel maar toejuichen, en wensen de verdere afwikkeling op te volgen. We willen dit liefst doen in samenspraak met de ouderraad, het huidige bestuur en de directie. Hieromtrent acht de ouderactiegroep duidelijke communicatie noodzakelijk. De ouderactiegroep zal in dit verband blijven bestaan, hoewel vanaf 1 september 2009 andere personen als aanspreekpunt zullen fungeren.
9. Tenslotte betreurt de ouderactiegroep het mogelijke nadeel dat Dhr. Verdée door de hele heisa rond de directiewissel zou kunnen ondervinden in de uitbouw van zijn verdere carrière. Alvast wensen de ouders hem verder alle succes toe. Hopelijk blijven in de basisschool De Duizendpoot voldoende sporen over van de door hem ingezette vernieuwing, en zijn deze voldoende kiemkrachtig in de toekomst.

Met deze open brief willen we tegemoetkomen aan de vele vragen die ons vanuit de dorpsgemeenschap hebben bereikt. Ook al zijn we er ons van bewust dat niet alle vragen beantwoord zijn, toch menen we dat deze brief verduidelijking biedt en resulteert in een beter begrip van het ongenoegen van de ouders. Tenslotte willen we iedereen bedanken die in de afgelopen periode constructief heeft mee gezocht naar oplossingen of steun heeft betuigd.

Indien u nog opmerkingen of vragen hebt, neem gerust contact op met het aanspreekpunt van de actiegroep, de familie Van Damme-Swillen, Moutsbornstraat 3 A, of via mail vandamme.swillen@skynet.be.