Marc Vanherberghen

bokkensp.gif (2884 bytes)

Het is kraaknet in de woning. Marc heeft juist de kinderen slapen gelegd. Hij ziet er vermoeid uit maar is blij ons te zien. Alles in huis ademt nog de aanwezigheid van Chris. Fotoboeken liggen binnen handbereik en vertellen over een verleden dat nog het heden lijkt. Marc heeft het moeilijk - hij komt er rond voor uit. Eerst was er de begrafenis, het regelen van de uitvaart en alles wat erbij komt kijken. Op een vreemde manier gaf dit hem sterkte: hij moest wel sterk zijn! Onmiddellijk erna kwam de opendeurdag van De Brabander, wat dagenlang het uiterste van hem eiste. Maar daarna kwam de klap, het groeiende besef van wat hij heeft verloren, de eenzaamheid, het verdriet, al de huiselijke taken, de zorg voor de kinderen... Het weegt en knaagt, elk uur van elke dag...Hij is erg kwetsbaar nu, maar ongelooflijk moedig en sereen. En hij wil praten, hij wil vrienden en kennissen blijven zien. Hij wil en zal blijven functioneren! Dat heeft hij Chris beloofd! Wat hij vertelt gaat over Chris, wat hij toont is Chris...

Ook BOK kan over Chris niet zwijgen. Zij betekende zoveel voor haar leerlingen en de school, voor onze vereniging, voor het dorp. Deze bijdrage wil de mensen helpen die van Chris zoveel mogelijk hopen te bewaren. Misschien kan onze blijk van waardering ook iets van het leed in de familie helpen verzachten. Het is onze innige wens.

Marc:
Deze fotoboeken, dat is Chris haar werk. Al die albums heeft zij samengesteld. Zij vond het heel belangrijk dat wij herinneringen bleven bewaren aan zoveel mogelijk momenten van ons leven. Er zijn aparte albums voor de kinderen met beelden en herinneringen die voor hen veel betekenen. En het klopt: ze zitten er nu al veel in te bladeren. En deze hier is over ons. Chris heeft foto's van mij en van haar gemengd en zo geordend dat wij een beeldverhaal hebben vanaf het moment dat wij elkaar leerden kennen. Dat was op een Nieuwjaarsfuif. Ik was 19 jaar... nu met Nieuwjaar twintig jaar geleden... Dit is het eerste kamp met de Chiro waar ik Chris ben gaan bezoeken. Chris was bij de Chiro en ik was bij de scouts.

Met goede smaak en veel zin voor verhoudingen zijn de bladen geschikt, met hier en daar een opgeschreven anekdote, een speciale datum. Dat ook de liefde voor de natuur toen al groot was blijkt uit talloze foto's die bloemen en insecten tonen en die voor afwisseling zorgen tussen al de plaatjes van mensen.

Marc:
Hier ziet ge Chris met de normalisten van Hoegaarden. Zijzaten met slechts drie in hun jaar! Het moet één van de laatste lichtingen in Hoegaarden zijn geweest. Chris ging stage doen in 't college, bij Julien Thomas en bij meester Hikketik in Binkom. Vital Francen, destijds schoolhoofd, beweert nog steeds dat Chris Meyvis het mooiste meisje was dat hij er ooit gezien heeft.
Chris was echt voor het onderwijs gemaakt. Zij zat vol idealen voor haar kinderen in de school en dat idealisme is nooit verzwakt. Wat ze deed, deed ze grondig en met overtuiging. Zijwas echt professioneel met haar vak bezig. Als taaklerares schoolde zij zich voortdurend bij. Ik geloof nochtans dat zij als juf van het eerste leerjaar op haar best was...

Chris was inderdaad steengoed. Wij herinneren ons een klasvergadering voor de ouders van het eerste leerjaar in 1980. Chris legde voor de verzamelde vaders en moeders uit hoe zij tewerk ging, welk materiaal ze gebruikte voor lezen, schrijven en rekenen, welke didactische systematiek er in haar strategieën zat, welke vorderingen de kinderen stelselmatig zouden maken, hoe ouders daarbij konden helpen... en hoe ze het zeker niet moesten doen! De uiteenzetting was echt nuttig: informatief, helder, vriendelijk, indrukwekkend door competente eenvoud - een demonstratie!

Marc:
Dit is onze trouwfoto. Dat was in de winterkapel van St. Germanus en die zat stampvol! Wij zijn getrouwd in april 1977, toen ik nog in Heverlee studeerde. Ik was mijn laatste jaar bezig en we konden dus niet wachten tot het groot verlof, he. Neen, we konden niet wachten... Het ging zo goed in 't school dat ze er thuis toch vertrouwen in hadden en alles is goed afgelopen ook. Ons trouwfeest was heel plezant! Hier is de tafel met de collega's van Bunsbeek. Zie je, hier zijn Mia en Rik Smolders... en Hilde Claes - knap he! Na onze huwelijksreis naar Luxemburg kon ik aan de blok beginnen als getrouwd man! En kijk hier: ons eerste huis in de Vianderstraat! We huurden een klein appartementje boven een garage, een paar vierkante meter groot. Wij hebben toen een tijd met de gezinspastoraal meegewerkt. We begeleidden verloofdencursussen in Tienen, in het decanaat, maar ook in Mechelen.
Wij waren toen in een echte "opmaakperiode"! We brachten een oude fiets in orde - dat werd onze gezamenlijke fiets! - een oude kast, een gebroken antieke stoel die dan, prachtig gerestaureerd, als cadeau voor hun huwelijksjubilee aan mijn ouders werd geschonken.
En dan ons huis aan de Oplintersesteenweg! Het appartementje vonden we spoedig te klein. Voor hetzelfde geld konden we in '79 een oude rijwoning huren. We verhuisden maar kwamen snel tot de vaststelling dat we vanalles zouden kunnen veranderen als het huis toch maar van ons was... Een jaar later konden we het kopen! En dan zijn wij aan het breken gegaan... Breken! Wat hebben we stof gevreten, die tijd!

Foto's tonen een huis dat langzaam in een ruïne verandert: muren verdwijnen, er komen grote gaten in de buitengevel, Chris en Marc hakken erop los! Maar zij metselen ook, verven en behangen. Als een reptiel dat vervelt kruipt uit het oude huis langzaam een nieuwe woning, met grote ramen en een knappe tuin. Bezoekers herinneren zich het smaakvolle interieur, de planten binnen en buiten, het binnenvallende zonlicht - zo origineel en uitzonderlijk voor een woning in de rij! En die hele metamorfose werd met eigen handen gerealiseerd! In dat huis werd Jochem geboren.

Marc:
Wij zijn zes jaar kinderloos gebleven. Dat is een lijdensweg geweest... Wij hadden zelfs alle hoop op eigen kinderen opgegeven en waren een procedure begonnen om een kindje uit Bali te adopteren. Toen we daar mee bezig waren was het dan ineens toch zover! Op 28 maart 1983 werd Jochem geboren - lang verwacht! Hij vertoonde na zijn geboorte echter ademhalingsproblemen en hartritmestoornissen: hij werd naar Leuven overgebracht. Dat viel Chris bijzonder zwaar, want zij bleef in Tienen achter. Ze gaf borstvoeding, dus kolfde ze af en ik dan met het flesje naar Leuven! Alles is echter prima voor mekaar gekomen. Chris heeft daarna nog negen maanden borstvoeding gegeven! Kijk eens: ze noteerde ook alles! Op deze roosters kunt ge alles over de voedingen van de kinderen aflezen, tot op de minuut na!

Met zin voor orde en netheid die alleen nog bij een bepaald ras onderwijzers te vinden is, noteerde Chris het uur van elke voeding, het gewicht van de baby, prestaties allerhande: "Jochem pakt zijn tenen!", "Paddestoelenwandeling - Jochem mee", "Jochem stapt rond zijn park."
Een bladzijde verder ontdekken we beelden van "The Walk of the People", de voettocht van een groep Amerkaanse vredesactivisten van Washington naar Moskou in 1985. Zij kwamen van de Nato in Brussel en op weg naar Duitsland passeerden ze langs Tienen. Chris en Marc zorgden voor "bed and breakfast". Zij stapten ook twee dagen mee, van Tienen naar Tongeren. "The Walk of the People" bereikte Moskou, ondanks de pesterijen aan de grenzen van de toenmalige Oostbloklanden. Ze vonden het de moeite waard om na hun lange tocht hun wedervaren te komen vertellen in Tienen en dia's te tonen in "Het Eendje".
De "Koude Oorlog" bereikte die dagen zijn toppunt! Reagan noemde Rusland "the Country of Evil", het land van het kwaad, dat moest geringeloord worden. De bewapeningswedloop werd een waanzinnige wedren met de ontwikkeling van steeds weer nieuwe vernietigingssystemen: Star Wars, het atoomschild, SS20-raketten, Pershing-raketten, cruise missiles, atoomkoppen in Florennes, B- en C-wapens... Enkelingen eerst, "naievelingen", wilden de hand reiken aan "de vijand" en de wapenwedloop doen ophouden. Chris en Marc waren er van in den beginne bij. Hun aantal groeide snel en het werd  zowaar een echte volksbeweging met 300.000 demonstranten op de vredesbetogingen in Brussel. Ontwapening leek toen een verre droom, een utopie.   Amsterdam, Londen, Parijs, Rome, ... Europa kwam in opstand tegen de komst van atoomraketten. Gelukkig heeft Chris de resultaten toch nog mogen zien. Rusland is niet langer "de doodsvijand in het oosten" en wapenvermindering werd een feit.

Marc:
Hier is Adèle en dat is Dale met Mary... Ge moet het maar doen: eerst stappen van Californië naar Washington, door woestijnen en over het Rotsgebergte, dan van Schotland naar Moskou... om een vredesboodschap te overhandigen. Dat is nu acht jaar geleden. Wat is er ondertussen veel gebeurd! De wereld is helemaal veranderd!
Augustus '85: hier begint het verhaal van Ruekenbos. Chris had een stuk grond te koop zien liggen in de Ruekenbosstraat. Op de koopdag werd er niet genoeg geboden, dus de verkoop ging niet door. Maar wij hadden ook een bod gedaan en een paar dagen later kregen wij telefoon van de notaris om te vragen of we nog geïnteresseerd waren want de eigenaar wou zijn grond kwijt. En ja... Wij kwamen tot een akkoord en zo kregen wij ons "lapje" in Bunsbeek. Maar van 't een komt 't ander. Ik zei: "We hebben nu grond, als we nu eens bouwden!" Chris nam nooit graag risico's. Ik heb daarin doorgedrukt. Zij heeft regelmatig wat afgeremd. Wij vulden elkaar daarin prachtig aan. Chris wou altijd eerst goed nadenken en dat heeft ons dikwijls baat gebracht. Zie: hier zijn we bomen aan het planten. Dat is ondertussen een echt bos geworden en de fruitbomen dragen vruchten. Als ik zie wat hier nu leeft aan natuur... Dat is veel rijker dan wat we hier vonden! Het is ook een onderbreking van de helling. Sinds ik hier een haag gezet hebt loopt de weg beneden ook niet meer onder. In '86 verkochten we ons huis in Tienen en zijn we beginnen bouwen. In'87 zijn we verhuisd.

Weer ontrolt zich een verhaal van grondwerken, bouwen, timmeren, vloeren en verven. Ook Chris hanteert schop, kruiwagen, verfborstel.  Het dak werd helemaal zelf gemaakt - een moeilijke constructie nochtans! In het nieuwe huis werden Hanne (juni 1987) en Lennert (december 1989) geboren. Men begint veel te feesten ten huize Vanherberghen: doopsels, moederdag, verjaardagen... Opvallend zijn de smaakvol gedekte tafels met veel kleur.
Er begint ook een hoofdstuk "Natuur en Landschap", met acties tegen het kappen van knotwilgen in de buurt, met het verwerven en beheren van "De Paddepoel", het natuurgebied in 't Broek, met wetenschappelijk onderzoek naar de kwaliteit van het Velpewater door een team van de K.U.L. met labowagen.
In Attenrode-Wever deed Marc met zijn mensen een grote vondst langs de heirbaan: Romeinse potscherven, tegels, een slijpsteen en een Romeinse munt! Ze ontdekten zowaar een Romeinse villa die nog niet gekend is. Archeoloog Marc Meurrens kwam dit bevestigen.

Marc:
Hier ziet ge de mensen van het Roemeniëcomité. Dat was één van de passies van Chris, haar engagement voor het Roemeniëcomité. Chris is zelf nooit mee geweest naar Roemenië want ze kon de kinderen niet achterlaten. Later zou ze wel graag meegereisd zijn. 't Heeft niet gekund. Ze had ook steeds bewondering voor de ploeggeest in dat comité. Dat deed haar iets. Ikzelf heb dit ook mogen ervaren n.a.v. haar overlijden. De ganse ploeg stond op eigen initiatief klaar om de koffie voor de familie te organiseren na de begrafenis. Och, en hier: "Het Land van Ooit"! Dat is fantastisch! Dat is door Herman van Veen opgericht. Elk jaar wordt er iemand tot ridder geslagen en die krijgt een stoel... maar op die stoel kan men niet zitten! Ge moet zien wat voor constructies daarbij zijn! Er zit ook een filosofie achter: als ge een stoel maakt waarop de ridder gaat zitten, dan hebt ge niks meer aan die ridder, dan werkt hij niet meer. Dus geven ze hem wel een stoel maar zitten kan hij niet! De mannen spelen er vrouwen, de vrouwen spelen mannen! Er is ook een "luie lakei" die met het treintje moet rijden en die valt dan in slaap... Och, de kinderen vinden dat geestig! Sommige dingen zijn ook heel spectaculair. Het doet u iets als ge er terug buitengaat. De acteurs komen speciaal afscheid nemen, enz...
En hier: Bouillon! Dat was in november vorig jaar, onze voorlaatste vakantie, onze laatste reis... Kijk eens hoe gezond Chris erbij staat... De eerste symptomen van haar ziekte merkten we pas op 10 juli en op 11 september werd ze al begraven!

Wanneer we Marc vragen wat het meest typerend was voor Chris zegt hij zonder aarzelen:

"Kinderen! Zelf kinderen hebben en daar echt alles voor doen wat mogelijk is. Hen niet per se veel materiële dingen geven, maar heel veel aandacht... En kinderen op school: ze kon heel goed opgaan in de leefwereld van kinderen. Ze was heel bekwaam in haar vak. Wij hadden ook een goede relatie die we samen koesterden. En dan de natuur beleven. Ze was misschien niet zelf de grote initiatiefnemer, maar ze kon er enorm van genieten. Ons nieuw huis staat ook helemaal in het teken van buiten: we wilden een huis waar we ook binnen konden genieten van al wat schoon is buiten.
Een groot kenmerk van Chris was ook dat ze zo heel bescheiden was: ze wou nooit in de kijker lopen... Maar wat ze deed was grondig gedaan, doorleefd gedaan. En doorzettingsvermogen was ook een belangrijke eigenschap van haar. Op moeilijke momenten is ze altijd op een rustige manier blijven doorgaan en volhouden! Ook tijdens haar ziekte... We wisten dat ze zeer zwaar ziek was, we wisten dat er weinig kansen op genezing waren maar kansen waren er. Ze heeft dat enorm gedragen, zo van: we staan ervoor en we moeten erdoor! Niet opgeven! We moeten erdoor - we hebben drie kinderen, ik heb een man... In dat opzicht was ze prachtig: de anderen stonden voorop. Toen ze in Leuven lag had ze het heel moeilijk. Maar ook de laatste paar dagen, toen ze wist dat ze er niet meer lang zou zijn... om op dat moment niet te panikeren, geen schrik te krijgen - dan moet ge toch heel sterk zijn! Ze was nooit wanhopig! Ze heeft nog een aantal dingen geregeld waarvan ik weet: als zij dat niet gedaan had wist ik dat ik het zou vergeten. De Communie van Jochem bv. in '95, samen met Hanne...
Aan professor Bouillon had ze veel steun. Hij heeft haar nooit voorgelogen maar gezegd wat nog kon en dat we op haar rekenden om vol te houden. Professor Bouillon heeft me nog een brief geschreven, eigenlijk om te zeggen dat hij ongelooflijk verbaasd was over de sterkte waarmee Chris haar lot gedragen heeft. De verpleegkundigen en sociale werkers van Gasthuisberg hebben trouwens fantastisch werk verricht. Zij zijn een heel stuk met Chris op weg gegaan. De pastorale werkers, Tom en An, waren steeds nabij. Zij hielpen ons samen met het ganse team door te maken wat ons bedreigde. Samen hebben we, in voorbereiding op de uitvaartplechtigheid, gewerkt aan het onder woorden brengen van ons afscheid. Een pijnlijk maar waardig afscheid...
De kinderen waren altijd heel blij dat ze op bezoek konden komen. Ze waren er elke dag. Bij de ziekenzalving voelden ze aan dat er iets heel ergs ging gebeuren en toen zijn ze beginnen wenen... Chris heeft ze zelf getroost! Zij heeft de kinderen getroost... Toen ze gestorven was ben ik samen met de kinderen iedere dag met Chris gaan praten... Momenteel doen de kinderen het heel goed. Ze zijn er ieder op hun eigen manier mee bezig. Het gaat.

Ik hoop nu dat ik het hier kan blijven runnen met een part-time job. De kinderen hebben nu geen moeder meer - als ik full-time ga werken hebben ze ook aan mij niet veel. Ik krijg veel hulp van mijn ouders en van de moeder van Chris, van broers en zussen en van onze buren. Ik denk ook dat Chris gerust gestorven is omdat ze wist dat haar kinderen goed zouden opgevangen worden als zij er niet meer zou zijn. We wisten altijd al van elkaar wat we aankonden... Ik denk dat ge slechts zo rustig kunt sterven als ge enorm veel vertrouwen hebt. Ik moet het nu waar maken! Chris en ik hadden nog heel veel plannen... Ik denk dat ik die terug ga oppakken. Het waren dingen die leefden tussen ons, waarvoor Chris mee de eerst stappen heeft gezet... Ik ga dat tot een goed einde moeten brengen. Ik put kracht uit ons gemeenschappelijk verleden dat rijk is en uit de zegen van onze drie kinderen.
Maar... het is moeilijk te leven zonder die ene, lieve Chris...

 

BOK VIII.1, oktober 1993
© kvr          (naar index)