Steven De Batselierde wijze man van Bunsbeek
|
|
Hij woont langs een zijwegel in het
niemandsland tussen Bunsbeek, Hoeleden en Stok, ver van werelds gedruis, afgeschermd zelfs
van de zijwegel met een muur, een hoge ijzeren poort,een gruwelijk-grote hond, een deurbel
die toch niet wordt gehoord... want hij woont in een huis verborgen nog achter
hetzichtbare huis. (Een cocon? Terug naar de baarmoeder?) Praten met Steven De Batselier is een ingrijpend gebeuren. Zijn kosmische geest en wetenschappelijke kennis maken dat zijn praten voortdurend luidop denken is, existentieel redeneren dat de toehoorder verrijkt. Steven is zo helemaal in de ban van de "totaliteit van het mens-zijn", van de "bevrijding van de individuele mens", van het "uitbouwen van een therapeutische rechtvaardigheid voor iedereen" dat het onmogelijk bleek om hem vooral over zijn eigen persoontje tel aten vertellen. Steven dwaalt af, neen, zijn altruïstische natuur is gewend om alles - ook zichzelf - te plaatsen in het licht van de kosmos en dan wordt alledaagsheid heel erg klein. Hoewel het onze bedoeling was een geleerde professor in zijn dag-dagelijkse bezigheden te portretteren slaagden wij niet helemaal in dit opzet. Hobby's, leef- en eetgewoonten bv. kwamen niet ter sprake: wat zou vragen ernaar banaal hebben geklonken! Steven heeft zoveel belangrijkere dingen te vertellen AagemSteven: Chirurg van de zielBOK: Steven: BOK: Steven: Van '59 tot '64 deed ik onderzoek in Doornik voor het Ministerie van Volksgezondheid, in het "Etablissement de la défence sociale". Daar zaten toen 1450 mensen opgesloten -veertienhonderdvijftig (!) psychiatrische patiënten waarvan 1000 gecolloceerden en 450 geïnterneerden, delinquenten die abnormaal waren verklaard! Er waren 250 bewakers waarvan zo'n 200 analfabeten. Er waren drie psychiaters... halftijds! Voor 1450 mensen! Een echt schandaal! Met Gust Dierckx heb ik daar een film over gemaakt. Ons onderzoek moest dienen als dekmantel voor het Ministerie: minister Kusters kon nu zeggen dat "de universiteiten met het probleem bezig waren"! Alle Belgische instituten van psychologie, psychiatrie en sociologie waren bij het onderzoek betrokken. Er is keihard aan gewerkt; ik weet niet hoeveel miljoenen er tegenaan werden gegooid. Maar weet ge dat er zelfs nooit een eindrapport werd gemaakt?! Het was slechts bedoeld voor de schone schijn... Een blad A4-papier veertig maal gevouwen heeft een dikte van 2000 km,
ongeveer een derde meer dan de diameter van onze aardbol. HomofilieBOK: Steven: Ik ben de eerste geweest in Vlaanderen om de vrijheid van homosexuelen te gaan bepleiten. Ik heb indertijd - in de jaren zestig - een aantal TV-uitzendingen gemaakt: "Aan derand van de maatschappij". Eerst waren de getuigen onherkenbaar gemaakt maar vanaf de tweede uitzending niet meer. Will Ferdy heeft zich toen o.a. als homosexueel voor het eerst openbaar getoond. Ik richtte ook de eerste werkgroepen over homosexualiteit op voor studenten in Leuven: bomvolle aula's. Eén van de sprekers was de Franse abbé Marc Oraison en die zei iets wat ik nooit meer heb vergeten: "Mon cher, vu notre condition humaine, c'est normal pour l'être humain d'être anormal." Dat is een geweldige zin, he! Wij hebben de zuiverheid van het dier niet en de zuiverheid van een engel niet... De mens is per definitie een tweeslachtig wezen... Het is vanuit die zin van Marc Oraison dat ik dieper ben beginnen doordenken naar: "Eigenlijk zijn degenen die wij als abnormaal beschouwen ook normaal! En degenen die wij als normaal beschouwen zijn ook abnormaal!" Hieruit is mijn boek "Impasse" gesproten: "het psychosomatisch syndroom van de normale mens". Sexualiteit als recreatie is evenwaardig aan sexualiteit als procreatie.
Passage 144BOK: Steven: "Het menselijk brein is geen producent van bewustzijn; het menselijk brein is slechts een medium waarlangs bepaalde vormen van bewustzijn zich manifesteren." Dit is een sleutel! Ronald Laing heeft die aangereikt. Dit is voor mij van het meest wezenlijke, het meest belangrijke dat ooit is ontdekt. Deze sleutel verklaart waarom bepaalde schizofreentjes 15, 16 mensen kunnen zijn... waarom, als ge bijna leeggebloed zijt, op een moment dat de hersens zeker niet meer functioneren, dat ge dan toch ervaringen opdoet! Dat is wat ik beschreven heb in "De extatische mens", want dat is wat ik persoonlijk heb meegemaakt in '77! Ge kunt uit uw lichaam treden en later datzelfde lichaam terug gaan bewonen! Het bewustzijn zit niet in de hersenen en hangt er niet aan vast! Schizofrenie kan niet biologisch verklaard worden vanuit de klassieke erfelijkheidsleer maar wel vanuit een prenataal herbeleven... Passage 144 was nu eens een echt alternatief in de psychiatrie. Wij noemden het geen "anti-psychiatrie" maar "avanti-psychiatrie"! En ik had gedacht dat men blij zou zijn dat iemand dat deed. Psychiatrische inrichtingen zijn klassieke mastodonten en ik noem hen de "Goelach-archipel"... Het zijn sterfputten, vergeetputten! Men sluit er mensen op, spuit ze plat, ge weet wel... Passage 144 is net het tegenovergestelde: het is kleinschalig, mensen worden er liefdevol onthaald en opgevangen. Zij zijn er geen "patiënten" maar "inwonende gasten", "passanten" die, als hun kneuzingen zijn geheeld het huis als nieuwe, frisse cultuurdragers verlaten. Als ge schizofrenie wilt genezen moet ge teruggaan naar de baarmoeder, tot en met de conceptie. Want van bij de conceptie is er bewustzijn aanwezig! Ge moet dus gewoon een huis maken dat er bijna als een baarmoeder uitziet... dat dezelfde geborgenheid en tederheid geeft, een zuivere horizontale structuur... De resultaten waren ook ongelooflijk! Van de 60 "bewoners" van Passage zijn er toch zeker 50 die er schitterend uitgekomen zijn, mooie mensen die ik nog ontmoet. Het ergste wat men zijn medemens kan aandoen is hem schuldgevoelens geven. Wat dat betreft heeft de Kerk er wat van gemaakt... Vreselijk! Hoe ze voor ons Vlaamse volk de masturbatie tot zonde herleid hebben - jongen! Wie gaat dat ooit herstellen?! Dat zijn onze patiënten geweest al die jaren, he! Masturbatie ging de hersens aantasten, ging vanalles aantasten... Wat ik als therapeut meegemaakt heb! Therapeuten hadden nooit moeten geboren worden. BOK: Steven: Het is toen dat Karel Ringoet, nadat wij elkaar zoveel jaren uit het oog hadden verloren, mij is komen opzoeken en steunen. Ik kreeg de Vereniging van Vlaamse Professoren op mijn hand, ondanks het feit dat ik net in een echtscheidingsprocedure verwikkeld zat, wat dan weer voor agitatie zorgde bij de kerkelijke overheid. Natuurlijk zakte de aanklacht als een pudding in elkaar en kon Passage 144 overleven. Dankzij minister Rika De Backer en later minister Herman-Michielsen werd Passage officieel erkend. Rika Steyaert stond er ook helemaal achter... De instelling is onlangs van naam veranderd. Het huis nr. 144 langs de Tiensesteenweg werd verkocht aan een veearts die er nu een dierenkliniek onderbrengt - is dat niet prachtig?! Passage verhuisde naar Heverlee (Ijzermolenstraat nr. 97) en heet sindsdien "Sara". Doelgroep is nu: slachtoffers van incest.(Sara was de vrouw en halfzuster van Abraham, de moeder van Isaak, nvdr) Wat hebben we uiteindelijk als winst gehaald uit dit initiatief? Zeker de kleinschaligheid die nu in elk instituut is binnengedrongen. KankerBOK: Steven: BunsbeekBOK: Steven: Het is de rust van de ouderdom, dat er veel uit het geheugen verdwijnt. Daarmee worden de tijden ook serener, daardoor kunnen mensen ook veel mooier oud worden. BOK: Steven: En wat zo mooi is... Ik kom hier aan als vreemde in dit dorp, en ik word hier gedragen, door al die lieve mensen die mijn buren zijn! Ik ben hier goed onthaald. Ik was al dadelijk klant bij "de mannekes" (Steven doelt hier op de gebroeders Cleynen, landbouwers-winkeliers, nvdr). Dat is hier in het dorp voor mij een aangrijpingspunt geweest van u thuisvoelen. Weet ge, ik had bv. iets besteld bij de mannekes en dan kwam Cois langs met zijn tractor om dat te brengen... Dat was allemaal zo mooi! De pastoor van Meensel-Kiezegem, Guillaume Vranken, is een Scheutist uit de Filippijnen - een vroege vriend. Langs hem hebben wij Louis leren kennen en deze droom gekocht. Als prinsen werden wij hier ontvangen, door Julia en Jan, Kriske en Louis, Leon en Suzanne, André en Christiane, Jean en Yolande, Hildegard en Yvan. En de kring werd ruimer, gewoon onthaal, vriendschap en toewijding. Nieuwe buren zijn gekomen, even lief. Steven De Batselier is nu een stukje van Bunsbeek geworden,een heel
mooi stukje! De man die in zijn leven 2000 homo's begeleidde, zoveel vaders en moeders
ervan, de man die met een ongekende tederheid schizofrenen omringde, met hen leefde en hen
genas, de man die kleinschaligheid opdrong aan de psychiatrische mastodonten, de man wiens
hele leven gewijd was aan het beschermen en optillen van marginalen, die man is rijk!
|
|
BOK VII.1, oktober 1992 |